Po okresie Oświecenia literatura polska zaczęłam jeszcze mocniej korelować z wydarzeniami politycznymi. Niełatwa historia Polski kształtowała literaturę w ramach epoki Romantyzmu, kiedy to na pierwszy plan wybiła się literatura patriotyczna. Od chwili utraty niepodległości, dzieło pisane stało się dla Polaków sposobem na zachowanie tożsamości narodowej. W okresie zaborów tworzono wiele podniosłych, patetycznych tekstów takich jak legendy, czy podania. Oskar Kolberg w tym okresie stał się mistrzem i prekursorem pisania pieśni ludowych. Jednak prawdziwym przełomem dla literatury stało się powstanie listopadowe, a właściwie jego upadek. Od tej chwili literatura polska podzieliła się na krajową i emigracyjną. Przedstawicielami literatury krajowej byli:
- Józef Ignacy Kraszewski – historyk, działacz polityczny i społeczny, pisarz koncentrujący się na powieściach historycznych;
- Aleksander Fredro – wolnomularz, poeta, ale także pamiętnikarz, a przede wszystkim komediopisarz;
- Henryk Rzewuski – również wolnomularz, publicysta, powieściopisarz.
Jednak to właśnie 
z nurtu literatury emigracyjnej pochodzą najważniejsze dzieła polskie Okresu Romantyzmu takie jak „Dziady” i „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza, czy „Kordian” Juliusza Słowackiego, oraz „Nie-boska komedia” Kasińskiego.
Adam Mickiewicz
Ten wielki pisarz urodził się na terenach dzisiejszej Białorusi, w Wigilię Bożego Narodzenia, a jego pępowinę przecięto, zgodnie z ówczesnym obyczajem, na książce. Robiono to po to by zapewnić dziecku świetlaną przyszłość. Kaligrafia nie była jego mocną stroną, Adam Mickiewicz nigdy nie nauczył się ładnie pisać, co niestety obecnie skutkuje tym, że badacze literatury mają problemy z rozszyfrowaniem niektórych jego tekstów. Studiował w Wilnie, które wtedy nie było tak ważnym miastem jak obecnie. Jednak to w tym miejscu rozpoczęła się kariera Mickiewicza – Joachim Lelewel wydał jego pierwszy tomik poezji.
Co ciekawe Adam Mickiewicz urodził się w pierwszym pokoleniu, które nigdy nie zaznało wolnej Polski. Razem z grupą kolegów założyli tajne towarzystwo filomatów – chcieli się kształcić, aby być gotowymi do wskrzeszania państwa po wyzwoleniu z okupacj
i. Wtedy to powstała „Oda do Młodości”, bardzo ważne dzieło Mickiewicza.
Między tworzeniem, nauczał i… romansował co skutkowało pięknymi utworami o miłości, np. „To lubię!”. Wiele utworów Mickiewicz napisał będąc w podróży w Petersburgu czy na Krymie. Powstałe tam „Sonety” Mickiewicza zostały wydane bez jego wiedzy i zgody, po podrobieniu przez księgarza zgody na druk. Dzieła zostały bardzo ciepło przyjęte przez odbiorców, ale poeta nie zobaczył ani złotówki z przychodów ze sprzedaży.
Kolejnym miastem, w którym się zatrzymał był Paryż. To tam spotkał Juliusza Słowackiego, z którym do końca życia się kłócił i konkurował. To właśnie w Paryżu powstało chyba największe dzieło Mickiewicza, czyli „Pan Tadeusz”. Książka odniosła tak wielki sukces, że nie tylko czytają je wszystkie pokolenia Polaków, ale większość z nich uczyła się dzieła na pamięć i nie tylko fragmentów, ale całości – dziesięciu tysięcy wersów. Mickiewicz zaciągnął się, ale na froncie niestety zachorował, najprawdopodobniej na cholerę. Zmarł nagle w wieku 57 lat.
